Józef Robakowski
Zaprzysiężenie tożsamości
Datowanie: | 1 maja 1982 |
Technika: | malarstwo |
Rozmiar: | wys. 70 cm, szer. 49,5 cm |
Sposób nabycia: | przekaz |
Data nabycia: | 11.03.2020 |
Numer inwentarzowy: | MS/SN/M/2080 |
Dzieło dostępne na ekspozycji: | tak |
Opis dzieła
„Zaprzysiężenie tożsamości" to prostokątna sklejka nierównomiernie zamalowana na czarno wodną farbą. Praca powstała w ramach działalności galerii „Czyszczenie Dywanów”, undergroundowej inicjatywy prowadzonej w Łodzi przez Adama Paczkowskiego i Radosława Sowiaka. Galeria działała w niewielkim mieszkaniu przy ul. Piotrkowskiej 255 od marca do grudnia 1982 roku. Oficjalnie założyciele zarejestrowali lokal jako zakład usługowy, dzięki czemu organizowanie wernisaży i spotykań większej grupy osób w stanie wojennym nie budziło niczyich podejrzeń. Poza Józefem Robakowskim w galerii wystawiali m.in.: Zbigniew Warpechowski, Andrzej i Ewa Partum, Henryk Stażewski czy Ryszard Waśko. W roku 1986 archiwum galerii „Czyszczenie dywanów” zostało wywiezione z kraju i złożone jako depozyt w Bibliotece Sztuki w Kopenhadze, dwadzieścia lat później Adam Paczkowski podarował je Muzeum Sztuki w Łodzi (w 2011 roku w Muzeum odbyła się wystawa „Czyszczenia Dywanów” poświęcona działalności galerii).
Praca „Zaprzysiężenie tożsamości" Józefa Robakowskiego to jedna z realizacji, które weszły w skład podarowanej Muzeum kolekcji. „Czarny prostokąt" stanowi pokłosie akcji artystycznej zorganizowanej w „Czyszczeniu Dywanów” przez Robakowskiego 1 maja 1982 roku. Jego działanie polegało na stworzeniu listy obecności wszystkich uczestników wydarzenia. Każdy z nich miał podejść do artysty i osobiście podpisać się na prostokątnej sklejce. Adam Paczkowski wspominał, że tego dnia do galerii przyszło wyjątkowo dużo ludzi, którzy nie tylko mogli zwrócić na siebie uwagę, ale składając podpisy, zaświadczali o swoim udziale w nielegalnym zgromadzeniu. Ku jego zaskoczeniu, po zebraniu wszystkich podpisów, Robakowski zamalował stworzoną przez siebie listę na czarno. Z relacji Paczkowskiego wynika jednak, że praca znajdująca się w zbiorach Muzeum to nie ta sama sklejka, a inna, którą Robakowski podpisał na odwrocie, natomiast jej lico na czarno zamalowali Paczkowski i Sowiak. Tytuł „Zaprzysiężenie tożsamości" nawiązuje do daty wydarzenia i obowiązkowej obecności na pochodach pierwszomajowych w czasach komunizmu.
W zbiorach Muzeum znajduje się również lista spisana na grubej tekturze z umieszczonym na samej górze napisem: „1 MAJA 1982 r / Lista obecności”. Najprawdopodobniej jest to również lista osób, które przybyły na wystawę.
Dorota Stolarska-Kultys