Jerzy Nowosielski
Portret z oknem
Datowanie: | 1957 |
Technika: | malarstwo olejne |
Materiały: | płótno, farby olejne |
Rozmiar: | wys. 79 cm, szer. 120 cm |
Sposób nabycia: | zakup |
Data nabycia: | 09.1971 |
Numer inwentarzowy: | MS/SN/M/849 |
Dzieło dostępne na ekspozycji: | tak |
Opis dzieła
Przedstawiona na obrazie sytuacja, mimo tego, że jest codzienna, wydaje się ponadczasowa. Dokonuje się to jednak zupełnie inaczej niż w wypadku fotografii, która chwyta ulotny moment, by utrwalić go na wieczność. Tutaj odbywa się to poprzez precyzyjną konstrukcję zarówno sytuacji, która jest przedstawiana, jak i sposobu jej przedstawiania. Sama sytuacja jest niezwykła, jak na portret: oczy mężczyzny są skryte za dużymi okularami przeciwsłonecznymi, co jest tym dziwniejsze, że znajduje się on we wnętrzu. Jego twarz i cała postać pozbawione są jakichkolwiek cech charakterystycznych, co jeszcze bardziej odróżnia ten obraz od klasycznego portretu. jego zagadkowość pogłębia scena rozgrywająca się za oknem, w której być może uczestniczy portretowany, w każdym razie obok kobiety i samochodu pojawia się postać bardzo do niego podobna. Znacznie ważniejszy jest jednak sposób przedstawiania tej sytuacji, który jest charakterystyczny dla całej twórczości Nowosielskiego. Uproszczenie do granic schematyzmu, spłaszczenie brył, które zakłóca efekt głębi perspektywicznej, zaburzenie proporcji między elementami (samochód jest nieproporcjonalnie mały w porównaniu z postaciami ludzkimi) – wszystko to powoduje, że codzienna scena wydaje się pochodzić spoza swojego miejsca i czasu. Hieratyzm sposobu przedstawienia nadaje obrazom Nowosielskiego niezwykły, quasi-sakralny, quasi-mityczny charakter, niezależnie od tego, czy są to portrety, pejzaże miejskie, czy akty kobiece, często o lekko perwersyjnym erotyzmie.
Ewa Gałązka (Cytat za: Abecadło, red. Jarosław Lubiak, Muzeum Sztuki w Łodzi, Łódź 2010, s.nlb. [283]).
Obraz życia. Polska sztuka przedstawiająca 1946-2006, Gniezno, 2007-05-15 - 2007-08-30