Kolekcja Sztuki XX i XXI wieku

„Dziwny jest ten świat" to pięć fotografii czarno-białych naklejonych na grubą tekturę i połączonych ze sobą płóciennymi paskami. Pierwsza z nich ukazuje mur z napisem wykonanym kredą: „Strange Is This World / I Love Niemen” nawiązujący do tytułu popularnej w tamtym okresie piosenki „Dziwny jest ten świat" śpiewanej przez Czesława Niemena. Druga to reprodukcja fragmentu ryciny przedstawiającego wyobrażoną bitwę powietrzną. Na trzeciej fotografii widoczny jest miś bez głowy przywiązany sznurkiem do kraty. Na kolejnej na białym tle stoi ubrany w garnitur chłopiec w ujęciu do pasa, widziany lekko od dołu. Piąte zdjęcie ukazuje kobietę i mężczyznę widzianych od tyłu. Para obejmując się idzie przez las. Fotografię otacza gruby czarny margines. Seria pięciu zdjęć przypomina nieco strukturę filmową, w której narracja budowana jest za pomocą kolejnych kadrów. Tego rodzaju rozwiązania pojawiły się w twórczości Jerzego Lewczyńskiego około 1968 roku, a silną dla nich inspiracją był między innymi film Michelangelo Antonioniego „Powiększenie" z 1966 roku. Fotografie wykorzystywane przez artystę w tego rodzaju zestawach były przeważnie „nieartystyczne” i wernakularne, związane z codziennością. Pojawiały się też, jak w omawianej pracy, reprodukcje tekstów. Lewczyński tworzył za ich pomocą narracje opowiadające zarówno historie osobiste, odnoszące się do dzieciństwa, jak i do wydarzeń historycznych czy wojennych doświadczeń. Kluczową kwestią dla całej twórczości artysty były jednak rozważania dotyczące istoty fotografii i jej medialnych granic. Wpisuje się w nie także omawiana praca oraz inne podobne zestawienia zdjęć. Celem tego rodzaju zabiegów było podważenie przekonania o autonomicznym charakterze obrazu fotograficznego i rozbicie jego struktury. Krzysztof Jurecki, badacz dorobku Lewczyńskiego, wskazuje również na pewne analogie zachodzące pomiędzy pracami artysty, a ideową koncepcją pop-artu, związane z wykorzystaniem w obu tych przypadkach zdjęć amatorskich i anonimowych. Amerykańcy artyści posługiwali się jednak nimi w sposób krytyczny i prześmiewczy, podczas gdy Lewczyński dostrzegał także ukrytą w nich wartość. Z czasem niemal całkowicie poświęcił swoje działania starym fotografiom i zniszczonym negatywom. Dostrzegał w nich magiczną „aurę”. Zainteresowania te rozwinęły się w pełni w koncepcji, którą nazwał „archeologią fotografii”.