Stanislav Kolibal
Rysunek
Datowanie: | 1968 |
Technika: | rysunek tuszem |
Rozmiar: | wys. 44,5 cm, szer. 31 cm |
Sposób nabycia: | zakup |
Data nabycia: | 24.07.1978 |
Numer inwentarzowy: | MS/SN/RYS/761 |
Dzieło dostępne na ekspozycji: | tak |
Opis dzieła
„Rysunek" to kompozycja wykonana tuszem na papierze. Ukazuje koncentryczny układ swobodnych miękkich falistych linii, na których grubą czarną kreską wykreślony został kwadrat o „niedokończonym” prawym dolnym narożniku. Kompozycja jest uproszczona, oszczędna i poddana rygorowi geometrii. Zarówno w tej pracy, jak w innych realizacjach Stanislava Kolíbala głównym punktem odniesienia jest linia oraz jej układy i przekształcenia. Artysta wyraża się za jej pomocą, a system, który powstaje na jej bazie, choć z pozoru wydaje się ograniczony, daje możliwość przekazania widzowi intencji autora. Linia u Kolibala bywa zarówno gruba, jak i cienka, powtarzalna i zniekształcona, zamknięta lub skończona, a forma, którą przybiera jest drugorzędna wobec treści, jaką za sobą niesie. Artysta ucieka w geometrię od realności. Jest to wyraz niechęci i niemożności komentowania otaczającej go rzeczywistości. W swojej twórczości czerpie z amerykańskiego minimalizmu i konceptualizmu, jego kompozycje są proste i precyzyjnie zaplanowane. Łączy w nich skończone czyste partie z elementami, które tak jak plątanina linii w „Rysunku", wyglądają na nieskończone, zniekształcone, wadliwe i niedoskonałe. Omawiana praca pochodzi z okresu tak zwanych „Białych rysunków". W tych kompozycjach zdominowanych przez biel kartki, artysta odwoływał się do swoich wcześniejszych realizacji, przepracowując je pod kątem zagadnienia czasu i czasowości. Kolibal starał się oddać jego upływ, zanikanie, kruchość, niekompletność lub naruszenie. Poprzez oszczędną formę odnosił się do podstawowej osi naszego istnienia, którą stanowi wzrost, przemiana i śmierć.
Kolíbal uważa rysunek za skończone dzieło sztuki. W katalogu do swojej wystawy w Muzeum Sztuki w Łodzi pisał: ”Podstawą każdego rysunku jest proces rozstrzygania: między tym co jest dane a wolnością. Czasem prowadzi to nas do przodu, czasem wstecz. Nie ma tu dowolności ani przypadku. Jest tylko pragnienie aby za każdym razem dojść do stanu równowagi i porządku, w którym nie można już niczego zmienić”. Rysunki w jego opinii mogą wywołać zmianę koncepcji artystycznej i stanowić istotny punkt zwrotny ukazując w syntetycznej formie podejście artysty do określonego tematu i wizję jego rozwoju.
Dorota Stolarska-Kultys