Stanislav Kolibal
Trojice / Trójca
Datowanie: | 1974 |
Technika: | technika mieszana |
Rozmiar: | wys. 96 cm, szer. 78 cm |
Sposób nabycia: | dar |
Data nabycia: | 03.05.1993 |
Numer inwentarzowy: | MS/SN/R/445 |
Dzieło dostępne na ekspozycji: | tak |
Opis dzieła
„Trojice" to kompozycja przestrzenna oparta na płaszczyźnie z płyty pilśniowej pokrytej częściowo i nierównomiernie białym cementem. W wydrążonym w niej zagłębieniu umieszczona została trawa morska, od której prowadzą dwie ryte linie. Do prawego boku dołączona jest żelazna rura o przekroju kwadratowym, do lewego boku przylega natomiast żelazny pręt, u góry odchylony pod kątem. Stanislav Kolíbal posługuje się w kompozycji surowymi, pozbawionymi wartości i „ubogimi” materiałami. Trawa morska, paździerz i żelazo mają zupełnie „nieartystyczny” charakter i odrywają pracę od tradycji sztuki wysokiej. Podobnie jak włoscy artyści tworzący w nurcie Arte Povera, Kolíbal sięga po nieoczywiste surowce by eksponować, czy wręcz uwydatniać, ich ascetyczny charakter i ukryte w prostocie piękno. Włochom przyświecało przekonanie, że sztuka stając się naturalnym elementem życia powinna powrócić do prostych komunikatów i być bliższa codzienności. Skupiali się na materiałach, które pozwały im na nowo odkryć pewnego rodzaju pierwotność, zarówno natury jak i człowieka. Dążyli też do pozbawienia dzieła wartości przedmiotowych i komercyjnych, rezygnując z formy jako celu estetycznego. W tym kontekście na znaczeniu zaczął zyskiwać sam proces twórczy i stojąca za nim myśl, co łączy Arte Povera ze sztuką konceptualną. U Stanislava Kolíbala, żyjącego i tworzącego w rządzonej przez komunistów Czechosłowacji, tego rodzaju działanie miało też związek z realiami, w których funkcjonował. Abstrakcja była dla niego ucieczką od realności oraz wyrazem niechęci i niemożności komentowania otaczającej rzeczywistości. W latach 70. władze komunistyczne zakazały działalności awangardowej grupy UB 12, do której Kolíbal należał, będąc jednym z czołowych tworzących ją artystów. Zmuszony do funkcjonowania poza oficjalnym życiem artystycznym, skupił się wówczas na kreowaniu instalacji w zaciszu pracowni. Podobnie jak dzieła tworzone w nurcie Arte Povera, prace te nie powstawały z myślą o prezentacji i komercyjnym sukcesie, ale były wyrazem procesu myślowego autora.
Dorota Stolarska-Kultys