Tytus Czyżewski
Głowa / Kompozycja form
Datowanie: | 1920 |
Technika: | malarstwo olejne |
Materiały: | tektura, farby olejne |
Rozmiar: | wys. 72 cm, szer. 56 cm |
Sposób nabycia: | dar |
Data nabycia: | 15.02.1931 |
Numer inwentarzowy: | MS/SN/M/12 |
Dzieło dostępne na ekspozycji: | tak |
Opis dzieła
Obraz „pocięty” jest liniami na kształty oraz kolory i tak zagmatwany, że nawet po długim studiowaniu poszczególnych części trudno domyślić się, co właściwie przedstawia. Czy należy traktować „Głowę / Kompozycję form" w kategoriach zabawy z formą, czy raczej dostrzec portret psychologiczny współczesnego człowieka oszołomionego cywilizacją, przytłoczonego presją i nadmiarem informacji? A może jest to ukryty autoportret? Wszak Andrzej Pronaszko pisał, że Czyżewski „był artystą żyjącym w dużym rozproszeniu ducha i wielkiej depresji psychicznej”, a Witkacy dodawał dramatycznie, że zetknięcie się z twórczością Czyżewskiego jest „jakby spojrzeniem w głąb krateru, z którego głębin nie wiadomo co na nas wyrzuci straszliwą prężność rozpalonej magmy (..)”. Dla formistów, do których zaliczał się Czyżewski, przedmiot realny był jedynie pretekstem do działania artystycznego. Jego forma na obrazie była wyobrażeniem, a nie naśladowaniem. Czyżewski szukał dla siebie miejsca między tradycją a nowoczesnością. W przypadku „Głowy / Kompozycji form" szala przechyliła się zdecydowanie w stronę nowoczesności.
Maciej Cholewiński (Cytat za: „Korespondencje. Sztuka nowoczesna i uniwersalizm", red. Jarosław Lubiak, Małgorzata Ludwisiak, Muzeum Sztuki w Łodzi, Łódź 2012, s. 166).
Polowanie na Awangardę. Sztuka zakazana w Trzeciej Rzeszy., Galeria MCK, 2011-10-19 - 2012-01-29