Zofia Rydet
Zapis socjologiczny. Anno 1978-1981. Rzeszowskie
Datowanie: | 1978-1981 |
Technika: | fotografia czarno-biała |
Materiały: | papier fotograficzny |
Rozmiar: | wys. 39,4 cm, szer. 51 cm |
Data nabycia: | |
Numer inwentarzowy: | MS/SN/F/913 |
Dzieło dostępne na ekspozycji: | tak |
Opis dzieła
Cykl „Zapis socjologiczny” to monumentalny projekt, liczący kilkadziesiąt tysięcy negatywów. Artystka pracowała nad nim ponad dekadę. Jego tematem był portret człowieka w domu. Rydet odwiedziła dwadzieścia z czterdziestu dziewięciu ówczesnych województw w Polsce, by uchwycić odchodzący w przeszłość tradycyjny model życia. Fotografie łączy rygor kompozycyjny. Ukazują ludzi pozujących na tle wybranej ściany ich mieszkania. W „Zapisie” artystka połączyła tradycje fotografii egzystencjalnej z dokumentem socjologicznym i perspektywą bliską antropologii.
„Mój Zapis miał być takim balsamowaniem czasu, miał czy raczej ma utrwalić to, co już się zmienia i co, choć jest jeszcze realną rzeczywistością, przestaje istnieć i może już w niedługim czasie będzie trudne do wyobrażenia” pisała Zofia Rydet o Zapisie Socjologicznym. Artystka niezwykle osobiście podchodziła do każdej fotografowanej osoby i każdego miejsca. Powstała niewyobrażalna liczba fotografii, dziesiątki tysięcy negatywów, tysiące odbitek. Wiele fotografii do dziś nie zostało wywołanych.
Zapis socjologiczny był niezwykłym przedsięwzięciem, łączącym bardzo osobistą wizję fotografii z ideą dokumentacji totalnej. Rydet zaczęła pracę nad Zapisem w latach 70. XX w., jej zamiarem było ukazanie człowieka w kontekście wnętrza jego domu, które, jak pisała, „pokazuje jego psychikę, mówi czasem o nim więcej niż on sam”. Z czasem jednak z tej prostej idei powstał niekończący się cykl, w którym kolejne fotografie bynajmniej nie zbliżały projektu do końca, lecz otwierały coraz szersze obszary poszukiwań, nowe detale i odcienie złożonej prawdy o losie człowieka.
Karol Jóźwiak (Cytat za: Korespondencje. Sztuka nowoczesna i uniwersalizm, red. Jarosław Lubiak, Małgorzata Ludwisiak, Muzeum Sztuki w Łodzi, Łódź 2012, s. 712-713).